بررسی ارتباط بین دمای ابر و مقدار بارش باران توسط داده ها و تصاویر ماهواره ای (موردمطالعه: دشت قزوین)

یکی از رایج ترین شیوههای اندازه گیری مقدار بارش، استفاده از شبکه ای از باران سنج ها می باشد. علی رغم دقت بالا، این روش با محدودیت های جدی از قبیل هزینه بر بودن، کمبود تراکم ایستگاه ها و عدم پیش بینی و یا کوتاه بودن مدت زمان پیش بینی بارش روبرو است. رادارهای هواشناسی به دلیل همبستگی بالا بین سیگنال های راداری و قطره های مایع درون ابر به عنوان یک سیستم فعال سنجش ازدور از جایگاه خاصی در زمینه پایش بارش برخوردارند؛ اما به دلیل هزینهی سنگین نصب، راه اندازی و نگهداری و همچنین برخی مشکلات در زمینهی پایش، با محدودیت روبرو است. مدل های عددی وضع هوا و گردش اتمسفر نیز علی رغم توانایی بسیار بالا، از قدرت تفکیک مکانی بسیار پایینی برخوردار بوده و توانایی پیش بینی سامانه های بارشزای محلی را ندارند. برآورد بارندگی با استفاده از ماهواره، روشی نوین برای پایش کامل تری از بارندگی و منابع آب به شمار می رود، به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران که ایستگاه های باران سنجی، توزیعی بسیار پراکنده و محدود دارند و بهره گیری از رادارهای هواشناسی نیز محدودیت اقتصادی دارد. موضوع دیگر، نقصان نقشه های هم باران تولیدی توسط روش های درون یابی است. در نقشه های همباران موجود در تمام سطح موردنظر، باران تولید می شود درصورتی که ممکن است در قسمتی از آن، ابری برای بارش موجود نبوده نباشد. در این پژوهش با استفاده از علم سنجش از راه دور و داده های ماهواره ی modis، ارتباط بین دمای بالای ابر و بارش مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه، نقشه های همباران تولید گردید. از بین دادههای سال های ???? تا ???? میلادی، تعداد ??? روز بارانی که هم داده های زمینی و هم داده های ماهواره ای آن برای دشت قزوین موجود بود، مورداستفاده قرار گرفت. از بین این روزها، تعداد ?? روز که دارای بارش فراگیر داشتند، برای اجرای روش پژوهش انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارتباط معنادار در سطح ?? درصد و با همبستگی بالا بین دمای بالای ابر و مقدار بارش مشاهده شده در بارانسنج وجود دارد اما نمی توان از روابط بارش، برای پیش بینی آن استفاده کرد. علت این امر، عدم امکان انتخاب معادله مناسب از بین معادلات متعدد قابل استفاده است؛ اما در تولید نقشه های هم باران توسط تصاویر دمای بالای ابر، این فن آوری از قابلیت های بیشتری نسبت به روش های متداول مانند درون یابی برخوردار بوده و نتایج منطقی تر و دقیق تری در اختیار قرار می دهد. از سوی دیگر حجم بارش دریافتی در حوضه با استفاده از این فنآوری به مراتب منطقی تر از روش های درون یابی است.